Saturday, July 12, 2014

Το ναυάγιο του Όρια


Share/Bookmark
Κάθε φορά που διασχίζω τον Σαρωνικό με Πουνέντε ανοιχτά από το Σούνιο, θυμάμαι την ιστορία του ναυαγίου του ατμόπλοιου Όρια, από το οποίο συμπληρώθηκαν φέτος ακριβώς 70 χρόνια.

Το παλιό νορβηγικό ατμόπλοιο του 1920, μετέφερε πάνω από τέσσερις χιλιάδες Ιταλούς στρατιώτες, νέα παιδιά στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, που έτυχε να ζήσουν έναν μεγάλο πόλεμο. Ήταν αιχμάλωτοι πλέον των Γερμανών, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Τους μετέφερε από τη Ρόδο στον Πειραιά. Γλίτωσαν από επιθέσεις πολεμικών, όμως δεν τους χαρίστηκε ο άγριος Πουνέντες του Σαρωνικού, που τσάκισε το γέρικο σκαρί στον Πάτροκλο, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τον ναό του Ποσειδώνα.

Από τους 4.100 περίπου νέους διασώθηκαν ελάχιστοι. Ανάμεσά τους πέντε, που τους βρήκαν το πρωί της επόμενης ημέρας, παγιδευμένους κάτω από την πλώρη του τουμπαρισμένου πλοίου, που επέπλεε ακόμη πάνω από το νερό, χτυπημένο από τα θεόρατα κύματα. Νωρίς το πρωί, με το πρώτο φως της ημέρας, ξεκίνησαν από τον Πειραιά πέντε ρυμουλκά με κατεύθυνση την περιοχή του ναυαγίου, λόγω όμως της θαλασσοταραχής το σημείο προσέγγισε τελικά μόνο το «Vulcan». Έκπληκτο το πλήρωμά του διαπίστωσε ότι στην επιπλέουσα πλώρη του καραβιού βρίσκονταν παγιδευμένοι αυτοί οι πέντε άνθρωποι ακούγοντας τους χτύπους τους. Η φορητή συσκευή οξυγόνου, όμως, με την οποία προσπάθησαν να κόψουν τις λαμαρίνες του πλοίου ώστε να τους απεγκλωβίσουν, παρασύρθηκε από τα ορμητικά κύματα και έτσι την επομένη κατέπλευσε στο σημείο το ρυμουλκό «Τιτάν» με νέα συσκευή, με την οποία έγινε δυνατή η διάνοιξη ενός περάσματος, από το οποίο βγήκαν οι ναυαγοί, προτού το «Όρια» βυθιστεί εντελώς. Τους βρήκαν, λένε, οι διασώστες κλεισμένους στο αναποδογυρισμένο σκάφος στα αμπάρια, σε έναν θύλακα αέρα, μισοπαγωμένους.

Οι ακτές από το Σούνιο ως το Λαγονήσι ξέβραζαν "σαν τη μαρίδα" τα πτώματα των νέων αυτών, που δεν πρόλαβαν να ζήσουν τη μόνη ζωή που τους δόθηκε. Και οι κάτοικοι και οι Γερμανοί τα παράχωναν σε πρόχειρους τάφους.

Ποιος θυμάται τις τελευταίες τους στιγμές, στοιβαγμένοι στα αμπάρια του γέρικου Όρια, την αγωνία, τη μάταιη ελπίδα, τη ζεστασιά της ανθρώπινης επαφής μεταξύ τους με τον απελευθερωτικό κοινό φόβο του θανάτου; Ποιος ξέρει πόσοι σπουδαίοι άνθρωποι χάθηκαν ανάμεσά τους, πόσοι επιστήμονες, πόσοι συγγραφείς, πόσοι μουσικοί, καλλιτέχνες; Πόσες απλές ανθρώπινες ιστορίες δεν πλέχθηκαν, πόσοι έρωτες δεν είδαν το φως, πόσα ζευγάρια δεν φτιάχτηκαν, πόσες νέες ζωές δεν γεννήθηκαν;

Ό,τι απόμεινε από το προσαραγμένο στον Πάτροκλο ναυάγιο τεμαχίστηκε μετά τον πόλεμο και πουλήθηκε μάλλον για παλιοσίδερα. Ξεχάστηκαν λίγο λίγο κι οι νεκροί, ακόμη κι απ' τους αγαπημένους τους, που δεν τους ξανάδαν ποτέ.

Τέσσερις χιλιάδες νέα παιδιά, μια μικρή πόλη από νιάτα, λησμονημένα από όλους, Έλληνες, Ιταλούς, Συμμάχους. Μια παρανυχίδα της ιστορίας, μια ραγάδα που σάρωσε ο άνεμος του χρόνου, ένα συμβάν που δεν καταγράφηκε πουθενά, σε κανένα κατάστιχο, κανένα κιτάπι, δεν αξιώθηκε καμιά επέτειο, καμιάν αφήγηση, καμιά ταινία του Hollywood, κι ας ήταν πιο πολύνεκρο από τον Τιτανικό, πιο τραγικό από το Μπάουντυ.

Ίσως ο Ποσειδώνας να τους σπλαχνίστηκε από τον ρημαγμένο ναό του λίγο παραπέρα και φέτος τοποθετήθηκε μια φτωχική αναμνηστική πλάκα στον βυθό για τους διπλά σβησμένους αυτούς νέους, από τη γη κι από τη μνήμη.

Οι άνθρωποι θυμόμαστε μονάχα ό,τι επιζεί. Και η ιστορία τελικά δεν γράφεται από τους νικητές. Γράφεται από τους ζωντανούς.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος




Σχετικοί σύνδεσμοι:


No comments:

Post a Comment