Έκλεψα τη φράση από τον τοίχο της ευστοχότατης δικτυακής φίλης Maria Kastrisianaki-guyton.
Μου φαίνεται σημαντική γιατί συμπυκνώνει το φαινόμενο του νεομεσαιωνικού λαϊκισμού και τα χαρακτηριστικά εθνικιστικής ή ρατσιστικής ανωτερότητας που το συνοδεύουν, που μας φαίνονται ακατανόητα.
Στην ερώτηση του δημοσιογράφου «Τι είναι τα "λευκά σκουπίδια;" », ο Τραμπ απαντά, « Άνθρωποι σαν εμένα χωρίς λεφτά».
Άθελά του είναι η μόνη ίσως σημαντική αλήθεια που έχει διατυπώσει και, αν τη διαβάσει κανείς σωστά, εξηγεί τα πάντα. Ο μεγιστάνας (με λεφτά του μπαμπά) αισθάνεται περήφανος γι' αυτό που είναι: ένας αμόρφωτος. Κι έτσι κάνει να αισθάνονται σημαντικοί οι κάθε λογής καφενόβιοι μόνο και μόνο γιατί είναι λευκοί, ακόμη κι αν δεν έχουν τα λεφτά του.
Εξάλειψε την ντροπή της αμορφωσιάς, τη σεμνότητα και αυτοσυγκράτηση απέναντι στη γνώση, το κίνητρο να καταβάλει κανείς προσπάθεια να καλλιεργηθεί, να μορφωθεί.
Η ανωτερότητα δικαιολογείται με ένα "φυσικό" χαρακτηριστικό: "είμαι λευκός Αμερικάνος, είμαι Έλληνας", που οι άλλοι δεν αναγνωρίζουν ως ανώτερο από μόνο του. Και γι' αυτό οι αμόρφωτοι, απενοχοποιημένοι, επιχειρούν να το επιβάλουν μέσω του ελέγχου του κράτους και της ισχύος του.
Αυτό οδηγεί σε δυο ανησυχητικά συμπεράσματα.
1ον. Οι μορφωμένες ελίτ υποτίμησαν τη δυσαρέσκεια των αμόρφωτων για την κατάστασή τους και δεν κατέβαλαν επαρκείς προσπάθειες επικοινωνίας, διαλόγου, ταύτισης, παιδείας. Τους τοποθέτησαν απέναντι, πρότειναν σε αρκετές περιπτώσεις ανθρώπους που οι αμόρφωτοι αισθάνονται μακρινούς και ξένους, δεν μπορούν να ταυτιστούν μαζί τους ψυχικά, μήτε να τους θαυμάσουν, ούτε να τους εμπιστευτούν. Κι όταν αυτοί οι "απέναντι" είναι το 30%, μπορεί να διαρκέσει. Όταν μεγαλώνει και φτάνει το 40-50 %, τότε το πράγμα στραβώνει επικίνδυνα.
2ον. Όταν οι κάθε λογής "white trash" αναδεικνύονται σε εξουσία, αναπόφευκτα σταδιακά υποβαθμίζουν την ισχύ του κράτους που αναλαμβάνουν, το οδηγούν σε παρακμή. Διότι δεν κατανοούν τα όρια, τις ισορροπίες, και τείνουν να παγιοποιήσουν την εξουσία της αμορφωσιάς ουσιαστικά και συμβολικά, αποδομώντας συστηματικά ό,τι την καταπολεμά, κυρίως την Παιδεία, τα σοβαρά μίντια, την τέχνη κλπ. Το επικίνδυνο είναι ότι ένα κράτος που πέφτει σε αυτή την παγίδα για ένα διάστημα συνεχίζει να φαίνεται ότι λειτουργεί ομαλά, ίσως και φαίνεται ότι κερδίζει κάτι ο μέσος πολίτης, συνεχίζοντας, εκμεταλλευόμενοι και καταναλώνοντας τα επιτεύγματα των προηγούμενων, την ίδια στιγμή που τους κατηγορούν με βδελυγμία, όπως στα πρώτα χρόνια του Ανδρέα, του Τσάβες, του Καραμανλή του μικρού, σήμερα του Τραμπ. Μέχρι να αρχίσουν να φαίνονται οι μεσοπρόθεσμες συνέπειες, που οδηγούν σε έναν φαύλο κύκλο: περισσότερη αμορφωσιά για να κρατηθούν στην εξουσία, περισσότερος λαϊκισμός, μεγαλύτερες συνέπειες.
Μπορεί να φανταστεί κανείς τι σημαίνει η υποβάθμιση της αμερικανικής επιρροής, ευμάρειας και ισχύος, σε μερικά χρόνια, που αναπόφευκτα θα συμβεί με την εξάντληση της δυναμικής και την κατανάλωση των αποθεμάτων και αξιοπιστίας των προηγούμενων, εάν οι πολιτικές συνθήκες δεν αναστραφούν σύντομα; Η διαδικασία αυτή υποβάθμισης της ισχύος συμβαίνει ειρωνικά, αλλά όχι ανεξήγητα, με το ακριβώς αντίθετο από την πραγματικότητα σύνθημα, "Κάντε την Αμερική μεγάλη ξανά". Όπως συνέβη και με το "Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες" και "Η Βενεζουέλα στους Βενεζολάνους".
Είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς τι ανακατατάξεις θα φέρει σε πλανητική κλίμακα η απώλεια επιρροής και ισχύος της ισχυρότερης Δημοκρατίας και Οικονομίας στον κόσμο.
Ίσως, αν η Αμερική δεν ξαναβρεί τον εαυτό της, έρθει η ώρα εκείνη, όχι πολύ αργά, που κάποιος άλλος δημοσιογράφος, με άλλο χρώμα, σε άλλη γλώσσα, θα ρωτάει τον Πρόεδρό του "Τι είναι τα δυτικά σκουπίδια;" και κάποιος άλλος Πρόεδρος θα πετάει την παρόλα "Ποιος θέλει άλλους μετανάστες από αυτές τις διαλυμένες κωλοχώρες;".
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
No comments:
Post a Comment